Lễ Bạc cha Michel Giàu tại họ Lagi (Phan-thiết)

 Lễ Bạc cha Michel Giàu tại họ Lagi (Phan-thiết)

Cha Michel Nguyễn văn Giàu người gốc họ Búng, lúc mới chịu chức đi làm phó các họ: Bãi-xan, Tân-an, Mặc-bắc, sau làm cha phó sở Bông-bót trong 4 năm, rồi đổi ra làm cha sở họ Lagi tính đặng là 13 năm; công đức của cha làm cho mấy họ cha ở và nhứt là họ Lagi, họ Cù-mi hộ rất nhiều. Nào xây dựng nhà thờ, cất trường học, nhà Dì phước, nhà cha sở lớn lao rộng rải ở cùng họ; cha lại thấy nhà thờ Lagi hư tệ, nên lo cất nhà thờ mới cho rộng hơn, đặng số bổn đạo thêm đông đắn mấy năm gần đây có chỗ mà quì đọc kinh xem lễ. Bổn đạo hai họ biết ơn cha nên đặt đồ lễ sẵn mà dưng cho cha ngày lễ bạc, song trông hoài, không thấy cha định ngày nào hết. Cha muốn âm thầm cám ơn Chúa mà thôi.

Song mấy cha gốc xứ Búng, và một lớp cùng ở lân cận mới bày ra cuộc lễ Bạc, ép cha phải chịu. Chốn Lagi thật là xa xuôi, hiểm trở, phải băng rừng, leo núi gay go, lại đường xá rất xấu, nhằm lúc chinh chiến, hạn chế săng và alcool, nên cuộc hành trình càng gay go thêm nữa, cha ở Xuyên-mộc đi xe bò băng rừng ra Lagi, còn các cha khác hội tại Thị-nghè mướn xe sẵn, 5 giờ sáng thứ hai 26 Janvier lên đi, chạy mới vài cây số, thì xe nghẹt, hư máy, sửa hết sức không chạy đặng; chủ xe xin các đấng cảm phiền, liền đem xe camion thứ chở ciment, mà có bỏ thêm ít cái nệm, thì các đấng cũng chịu lên đi, vì đã gởi thơ và đánh dây thép định 27 Janvier đờn ca xướng hát, và giảng lễ bạc, nên bề gì cũng phải đến, còn cha sở Lagi thì sai người đem thơ xin đình. Các đấng không cho đình, cứ việc gởi thơ và đánh dây thép và đi sấn tới.

Vậy xe gazogène chạy được một ít cây thì hư, ghẹt, quây không bắt alcool, các đấng phụ lực đẩy giúp chạy đặng một chút, rồi cứ đẩy tiếp hoài gần ba cấy số mệt mõi hết sức, mà nó cứ ành ạch hoài, sau hết xe hư nằm tại ngả trường tiền Biên-hòa, và còn 24 cây số mới đến Sông-phan, thì các đấng đi bộ; cha Mưu không đi nổi thì nằm tại xe, cầu may thợ sửa xe cho đặng. May có xe Nhựt-bổn chạy ngang, cha Mưu đưa tay ra xin quá giang, thì ông chauffeur nhảy xuống cười cười, làm dấu mình thương xót và cho đi. Xe chạy 4 cây số gặp các đấng đi bộ, thì ngừng chở, mà thứ xe camion cao quá, cha sở Diên thấp, leo lên chưa kịp, mới níu và nhảy lên bàn đạp, thì chauffer mở máy chạy như dông, các đấng nắm hai tay cha Diên cứng ngắt, sợ rớt chết, miệng thì la “arrêles-vous chau-fleur”, tưởng chạy lẹ đi, nó càng chạy mau hơn; nói xin ông ngừng lại, nó lại tống ga săng chạy như tên bay, các đấng xanh mặt kêu Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con, Đức Chúa Thánh Thần và các thánh trong kinh cầu các thánh hộ giúp, kẻo rớt chết, mà nắm trì bụng, vô giàng xe cũng ói mật chết nữa. Có đấng sáng trí, cúi xuống nắm bắp vế và lần lần xuống mắt cá, kéo cha Diên lên đặng ai nấy mừng không biết bao nhiêu !!! Khi đã ngự an trên mấy thùng săng một chút, xe liền bị lỗ, các đấng bị dằng lưng ê người, kẻ thì bị thốn không biết bao nhiêu nữa, chiều tới Sông-phan, nhờ thầy năm Thuận gốc ở Lái-thiêu, lên làm than và cây tại đó rất phát đạt, thầy đãi các đấng một bữa cơm và đưa đi 28 cây số, dọc đàng cũng nguy một nỗi là thắng kịp, khỏi đụng xe bò chở súc mà không đèn đuốc gì hết, các đấng tới nhà cha sở La-gi là nữa đêm, vì còn 5 phút nữa là 12 giờ đêm.

Cha sở La-gi ra chào mừng rỡ, chuyện trò cùng các đấng, đoạn giải tán, đi nghỉ. Sáng làm lễ xong cám ơn rồi ra lót lòng, thì các đấng xin cha sở La-gi vô phòng nghỉ, đừng nghe, đừng thấy các chuyện bề ngoài làm chi; bấy giờ nổi trống quân lên, kêu các chức và bổn đạo lại, sắp đặt cuộc lễ Bạc. Có cha lo kêu người ta treo cờ xí, bông hoa, có cha lo quấn đổng đỉnh, vòng nguyệt, làm khải hoàn môn, có cha lo tập hát, kêu thợ mộc sửa cữa nẻo bể hư, có cha lo biểu người ta lùa 1 con bò to và 2 con heo vô làm thịt, có cha lo kết bông vô cây đèn lễ Bạc. Khi đã sắp đặt xong xuôi, lại có cha lo hớt tóc cạo gọt cha sở Lagi cho vển vang mai ăn lễ Bạc. Khi đã sắp đặt xong xuôi và nhập tiệc chiều, thì các chức lên dưng cho cha 1 bộ đồ lễ Bạc, áo cappa làm phép lành và cái mão barette.

Vừa bửng tưng các cha làm lễ sớm, rồi đúng bảy giờ, cha Phaolồ Tịnh mặc áo cappa, đi với các chức và đồng nhi, cờ lọng ra nhà xứ rước cha Michel Giàu vô thánh đàng làm lễ hát; lúc đi đàng các cha hát Magnificat, và vô tới nhà thờ hát Franchi le sanciuaire nhắc lại lễ nhứt cảm động cha đã làm cách 25 năm nay. Đoạn cha Antôn Nhiệm ra giảng bài kể trách nhiệm Thầy cả liều thân cứu linh hồn người ta, giọng nói ban đầu đơn sơ coi hơi lo ra, mà rút cùng thật hay, làm cho bổn đạo sụt sùi và chính ký giả và các cha cũng sa nước mắt. Đoạn cha Michel làm lễ hát, thì các cha và đồng nhi, hát rất thâm trầm, quí một điều là huynh đệ đạc đức đồng lòng hát xướng cám ơn Chúa với cha sở Lagi. Đến lúc kinh cám ơn Te Deum, ai nói cho xiết, các cha hát rất hùng hồn kịch liệt rền nhà thờ, làm cha sở Lagi mũi lòng lắm.

Khi lễ rồi, các chức và bổn đạo rước cha sở và các cha ra nhà trường mà chào mừng: có dưng tế sống cha một con heo quay. Có thấy Phó Tổng đọc bài discours văn chương xuôi chảy, cốt ý là ca tụng công đức cha bổn sở và cám ơn các việc phước thiện cha đã làm mà giúp bổn đạo phần hồn, phần xác, vỡ rừng mở ruộng làm cây làm súc giúp bổn đạo và cầu chúc ban cho cha đặng ăn lễ vàng, lễ ngọc.

Cha Michel Giàu đứng dậy cám ơn các cha và quới chức cùng bổn đạo; cha nói: Chỗ xa xuôi rừng xanh núi đỏ, không trông dọn lễ bạc như vầy, nên mới dời hoài cho qua đi, và có ý làm âm thầm, mà ai dè các cha chiếu cố cực khổ cách mấy cũng đi tới dọn, thật là huynh đệ như thủ túc, nên trong mùa lễ làm cho cha cảm động mấy lần, cha chỉ biết nói một tiếng là cám ơn tận tình. Lời nói và cách điệu cha Michel đơn sơ và ngộ nghĩnh thật tình, làm cho ai nấy vỗ tay ngợi khen cha Giàu lòng bác ái, Giàu sự nhơn đức và Giàu sự đơn sơ ngộ nghĩnh (sa façon est simple, mais la simplicité est la beauté).

Đoạn đãi tiệc hương chức làng, chức việc họ và bổn đạo tại nhà trường, còn các cha dự tiệc tại nhà cha sở, tới tuần cham-pagne, cha sở Lagi đứng dậy cám ơn một lần nữa, kế cha Paul Tịnh, Anrê Diên, Antôn Nhiệm, Phanxicô Mưu, Phanxicô X. Khâm, Paul Bạch, và cha Phaolồ Điểu, chức mừng lễ Bạc cha, câu vạn tuế: Ad Multos annos.

Sáng danh Chúa cả Ba Ngôi,

Ngợi khen các thánh đời đời hiển vinh.

Ban cho Linh mục rất linh,

Cầm quyền tha bắt, cứu sinh mạng người.

Chúc cha Giàu đức yêu người,

Giàu lòng mến Chúa tươi cười đơn sơ.

Lễ Vàng, lễ Ngọc ước mơ,

Chúc câu vạn tuế trên trời hiển vinh.

Paul Bạch à Xuyên-mộc.

Báo Nam Kỳ địa phận, năm 1942