" Monday" đâu có nghĩa là ... "Thứ Hai"

 Một sự giao thoa văn hóa độc đáo, qua cách gọi các ngày trong tuần:

"MONDAY" ĐÂU CÓ NGHĨA LÀ ... "THỨ HAI"

Tên gọi các ngày trong tuần, trong tiếng Anh, không hề gọi bằng số thứ tự. Đây tóm tắt mấy dòng:

Monday (nghĩa là "ngày của Mặt Trăng"), Tuesday ("ngày của sao Hỏa", "day of Mars", còn được coi là ngày của nam giới), Wednesday ("ngày của sao Thủy", "day of Mercury"), Thursday ("ngày của sao Mộc", "day of Jupiter"), Friday ("ngày của sao Kim", "day of Venus", còn được coi là ngày của nữ giới), Saturday ("ngày của sao Thổ", "day of Saturn"), và Sunday ("ngày của Mặt Trời").

*&*

Người Nhựt họ cũng gọi y hệt cách định danh của phương Tây là gọi bằng tên của 7 hành tinh, chớ không gọi theo số thứ tự.

"Monday" (ngày của Mặt Trăng) là 月曜日 (Getsu yō bi: Nguyệt diệu nhựt). "Nguyệt" 月: mặt trăng; "diệu" 曜 là sao, giống như "tinh" 星.

Tuesday (ngày sao Hỏa): 火曜日 (Ka yō bi: Hỏa diệu nhựt)

Wednesday (ngày sao Thủy): 水曜日(Sui yō bi: Thủy diệu nhựt)

Thursday (ngày sao Mộc): 木曜日 (Moku yō bi: Mộc diệu nhựt)

Friday (ngày sao Kim): 金曜日 (Kin yō bi: Kim diệu nhựt)

Saturday (ngày sao Thổ): 土曜日 (Do yō bi: Thổ diệu nhựt)

Sunday (ngày Mặt Trời): 日曜日 (Nichi yō bi: Nhựt diệu nhựt)

*&*

Trong khi đó, các ngày trong tuần khi chuyển qua tiếng Việt thì đọc theo số thứ tự: "Monday" được gọi là "thứ Hai", lần lượt tiếp nối, "Saturday" được gọi là "thứ Bảy"...

Ở đây, tôi muốn gởi đến quí bạn nào theo một vài hệ phái bên Tin Lành tại VN khi cho rằng "nghỉ ngơi vào Sunday là sai với lời dạy của Chúa, vì Chúa đã dạy nghỉ ngơi vào ngày cuối tuần, tức thứ Bảy (ngày Sabbath)".

Ủa, "Monday" đâu mặc định là ngày thứ nhì ("THỨ HAI") trong tuần? Tại xứ VN mình gọi vậy, nên mới tréo cẳng ngỗng đó thôi.

"Monday" là ngày đầu tuần làm việc, tức ngày thứ nhứt => thành thử "Sunday" trở thành ngày cuối tuần tức ngày thứ bảy (của tuần lễ gồm 7 ngày), là ngày nghỉ ngơi theo đúng lời dạy trong Kinh Thánh đó đa!

*&*

Người Nhựt, người Anh, người Pháp ... gọi các ngày trong tuần theo tên gọi của các tinh tú.

Người Việt, người Hoa, người Êđê.... gọi các ngày trong tuần theo số thứ tự. Mà, quí bạn chú ý, người Hoa lẫn người Êđê họ đếm số thứ tự trong tuần KHÁC với người Việt!

"Monday", trong tiếng Hoa, tiếng Êđê, gọi là ngày THỨ NHỨT (chớ không phải "Thứ Hai" trong cách đếm của người Việt).

Cụ thể như sau:

"Monday" là "Tinh kỳ nhứt" 星期一 (thứ Nhứt), "Tuesday" là "Tinh kỳ nhị" 星期二 (thứ Hai), lần lượt tới "Saturday" là "Tinh kỳ lục" 星期六 (thứ Sáu).

Và "Sunday" - ngày thứ bảy của tuần, trở thành ngày nghỉ ngơi theo lời dạy của Chúa - người Hoa gọi là "Tinh kỳ Thiên" 星期天! "Thiên", nói tắt cho "Thiên Chủ" 天主 ("chủ" 主, ký tự này còn được đọc là "Chúa" trong tiếng Việt; "Thiên Chủ": "Thiên Chúa").

"Sunday", ngoài cách gọi là "Tinh kỳ Thiên", người Hoa còn gọi là "Tinh kỳ Nhựt" 星期日 "ngày của Mặt trời" (đúng với nghĩa gốc của chữ "Sunday" trong tiếng Anh).

* Tiếng Êđê, "Hrue" là ngày. "Monday" là Hrue 1, "Tuesday" là Hrue 2, lần lượt tới "Saturday" là Hrue 6, "Sunday" là Hrue 7.

(số đếm theo tiếng Êđê: 1 là Sa, 2 là Dua, 3: Tlao, 4: Pă, 5: Êma, 6: Ênam, 7: Kjuh)

Vậy, từ lúc nào và từ đâu mà trong tiếng Việt, "Monday" lại ghi là "Thứ Hai" (mà không "thứ Nhứt", mở đầu một tuần 7 ngày)?

Rồi, "Sunday" ban đầu chuyển ngữ trong tiếng Việt là Chúa nhựt hay Chủ nhựt?

Mời đọc tiếp kỳ 2, qua đó khám phá một sự giao thoa văn hóa độc đáo. Ra sao, thủng thẳng đọc kỳ tới.

Nguồn: Nguyễn - Chương Mt