Sợ bóng sợ gió, "Thần hồn nát thần tính" mà ra !

 SỢ BÓNG SỢ GIÓ, "THẦN HỒN NÁT THẦN TÍNH" MÀ RA!

* Có những thời chẳng có luật lệ rõ rành "húy kỵ", mà do cái thói tật bị ám bởi quyền lực chánh trị, thành thử sợ bóng sợ gió.

Tôi đã đưa lên fb chủ đề "Tiếng thuần Việt, nhưng bị đời nay suy diễn là "kỵ húy" rồi đem âm Hán-Việt (Việt-Hán) chụp lên đầu!" (mời đọc https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1197199610714017. Đây, xin nhắc lại chút đỉnh.

"Kỵ húy" được dựa vào mặt chữ Hán (trước kia, ở nước Việt mượn chữ Hán làm văn tự) chớ không phải dựa vào mặt chữ Quốc ngữ rồi sinh tật suy diễn sai trật quá xá cỡ! Vợ vua Minh Mạng tên Hoa (Hồ Thị Hoa), không phải "h-o-a", mà tên được viết như ri: 華. Cái tên 華 rơi vào húy kỵ.

Để tránh phạm húy: 1) Đổi sang dùng chữ khác. Tỉnh Thanh Hoa (đời Hậu Lê) đến đời nhà Nguyễn phải đổi tên, vì "Hoa" (trong "Thanh Hoa") trùng với ký tự 華 "Hoa" (tên vợ vua, nghĩa là "tinh hoa", là ... elite đó đa) nên phải chọn chữ khác: 化 "Hóa", trở thành tỉnh "Thanh Hóa".

2) Nếu được phép dùng đúng chữ "húy kỵ", lúc đó phải "cải âm" (tức đọc trại âm). Như "Hoa", trong "Hoa kiều", viết đúng y chang với chữ "kỵ húy" 華 (trùng với ký tự được dùng ghi tên vợ vua), buộc phải cải âm, đọc thành "huê" (vẫn dùng chữ 華) thành "Huê kiều".

Những ai mang tên đồng âm với tên vợ vua nhưng dùng KÝ TỰ KHÁC thì không phạm húy. Chẳng hạn, "Quỳnh Hoa" - "hoa" ở đây viết như ri: 花 (là ... flower, chớ không phải elite) thì vẫn được dùng ngon trớn.

*&*

Tới đây, ắt sẽ có sự thắc mắc: ủa, tiền "hoa hồng" (花 紅), "hoa kỳ" (花 旗, nghĩa là: cờ hoa), ở đây "hoa" 花 đâu có phạm húy (khác với ký tự "hoa" 華 qui định là "húy kỵ"), vậy sao lại đọc trại thành "huê hồng", "huê kỳ"?

Phạm húy, nghĩa là hồi đó nếu dùng chữ 華 ('hoa") mà không đổi sang chữ khác hoặc không đọc trại âm, bị tống vô nhà giam đếm gián đếm chuột là cái chắc.

Còn nói "hoa" (mà dùng chữ 花), kỳ thực, không rơi vô phạm húy. Nhưng đâu phải ai cũng rành rẽ luật lệ chữ nghĩa đến vậy, thôi thì ... dân gian kháo nhau kiêng kỵ cho nó an toàn, riết thành thói quen.

*&*

Chẳng cần luật lệ "húy kỵ" có ban hành hoặc không, bất luận thời nào mà quyền lực chánh trị treo trên đầu đến mức dân tình bị ám, ắt lúc đó nỗi sợ hãi sẽ làm sản sinh ra hàng loạt "kỵ húy" bất thành văn!

______________________________________________________

 Nguồn: Chương Dương