Sự tích Cha Clément Tranier (Trang)

 SỰ TÍCH CHA CLÉMENT TRANIER (TRANG)

------------------

Cha Clément Tranier (Trang)

Kể từ ngày cha vưng lịnh Đức Cha từ giả họ Bãi Xan mà về nhậm họ Tân Triều, thì người ra tay làm việc luôn, chẳng nghỉ đặng. Trước hết cha lo cất nhà cho hai dì phước ở, đặng mà dạy đồng nhi nam nữ, nên cha phải lo làm tức thì. Đang lúc lo làm nhà ấy, thì cha nhóm quới chức mà tính làm nhà cha lại, vì nhà cũ thì Đức Cha chê nóng nảy, khó bề ở cho các cha. Vậy khi cha mở lời thì quới chức lo hạ nhà ấy xuống mau theo ý cha, kêu thợ mộc thợ hồ đến làm đông; bổn đạo ra công giúp cùng là ăn tiền công rẻ. Lúc ấy cha phải ở trong phòng ảo lễ gần ba tháng cùng lo lắng mọi việc, coi sóc các thợ làm. Đang khi ấy cha cũng sửa trường học lại, củng sơn phết cho ra mới, và tu bồi nhà thờ, dầu một đường gạch tàu tróc mí lên, thì người cũng biểu thợ ém lại cho liền khít. Ngoài đàng lộ đi tới nhà thờ đều dọn dẹp sạch sẽ, và sơn phết nhà thờ lại. Người nói nhà cha làm cho tốt, thì phải làm nhà thờ phượng Chúa cho tốt hơn nữa; bỡi vậy người hết lòng lo lắng, ăn ngủ không đặng, mệt nhọc lắm. Trong họ ai nấy cũng hết lòng lo lắng với cha, cho đặng nhà cữa cao ráo tử tế cho cha ở mạnh giỏi mà giúp bổn đạo lâu dài.

Ý tứ cha sốt sắng mạnh mẽ lắm, trong lúc người mắc trăm việc đa đoan thề ấy, mà hễ ai thưa sự gì về phần hồn hay là phần xác, thì người ra tay làm việc ấy tức thì không trì hưỡn. Lại người nghiêm cấm sự cờ bạc lắm, nên trong làng trong họ đều bằng an, và ai nấy đều khen ngợi cha sự ấy.

Khi nhà cha xong rồi, cha biểu quới chức dọn đồ cha về nhà mới, thì trong họ lớn nhỏ đều lấy làm vui mừng: kẻ lo đem đồ lên từng trên, người khiêng rinh đồ vô từng dưới. Dọn dẹp nội một buổi thì nhà ấy sắp đặt thứ lớp trong ngoài, xem rất đỗi vui. Kế có cha sở Biên Hoà đến, vi cha sở tại có mời trước, chiều bữa đó đến ăn tân gia; lại cha Biên Hoà là đấng có công giúp họ chúng tôi nhiều, nhứt là khi làm nhà mới nầy, thì người đã lo lắng hết tình, theo lời Đức Cha xin người phải lo cho cha mới mọi việc, nên người đã hết lòng trợ lực.

Vậy cha con ngày ấy vui mừng không xiết. Cách ít ngày sau quới chức thấy cha mệt và nước da xanh một chút, thì ai nấy đều xin cha xin phép Đức Cha mà đi nghỉ, kẻo mệt, thì cha trả lời rằng:

- Không mệt gì; bây giờ trong nhà yên một chút, còn phải lo xung quanh ngoài nhà, để cha coi dọn dẹp và đắp đường thẳng xuống sông, phá cho trống đặng gió thổi vô nhà nhiều thì cha mát khỏe thì thôi, có mệt gì đâu,

Kế Đức Cha đến thăm cha và coi cái nhà mới, Đức Cha khen nhà tốt mát mẻ cao ráo. Đoạn Đức Cha về cách có vài ngày thi cha thọ bịnh mà đi xuống Sài Gòn vào nhà trường uống thuốc. Vậy khi trong họ chúng tôi đang lo cầu nguyện cho người uống thuốc mau mạnh mà về, xẩy đâu dang sáu giờ sớm mai chúng tôi đặng tin dây thép nói cha đã qua đời rồi, và bốn giờ chiều chôn! Hết thảy ai nấy đều rụng rời; chuông nhà thờ hai cái liền nổi lên, bổn đạo lớn nhỏ đều tuôn đến, xung quanh nhà cha nghe lu bù những tiếng khóc than: “Cha hỡi là cha!!” - Đoạn vào nhà thờ cầu lễ cho người, trông cậy Chúa sẽ nhậm lời con cái châu rơi tuôn lụy kêu xin, mà cho linh hồn cha Clément đặng lên chốn nghỉ ngơi muôn đời tiêu sái.

Đoạn quới chức chúng tôi lo di viếng cho thấy mặt cha phen sau hết, cùng đưa linh cửu người đến nơi phần mộ, mà chờ ngày xác phàm sống lại vang hiển tốt lành!!

Khi táng cha đoạn, ai nấy chúng tôi lui về mặt ủ mày châu, lòng bát ngát, chịu mồ côi một cha rất nhơn từ đức hạnh; chịu tang một đấng rất đáng kính đáng thương!

Ôi! người đời thấp thoảng bóng đèn hoa! mới thấy đó, phút liền đã mất! Ta há dễ tham của phù vân; một soi gương bia để trước mặt, mà lo bề khắc kỷ tu thân, hầu khi hồn lìa khỏi xác, được sum vày cõi thọ miên trưởng.

Nay hết thảy quới chức và trong họ chúng tôi kính dưng đôi chữ mà than rằng:

KHỐC BÁI CHA SỞ HỌ TÂN TRIỀU TẠ THẾ

Ôi!

Bắc đầu sao dời,

Thới sơn núi rũ!

Triết nhơn trường thị ứng triệu thiên đình,

Anh qui qui thần hồn nương thánh gía;

Tưởng dung nhan càng cảm động oai nghi!

Trông tế diện lại ai bi lụy hạ!!

Nhớ Cha xưa:

Tính nết hiền hòa,

Nhơn từ nhuần nhã.

Tác gia quan trí độ dã hơn người,

Tuần trị mạng tồn thâu mà diệu hóa,

Trong một họ riêng phần dạy dỗ,

Sang hèn lớn nhỏ dầm thấm ơn sâu.

Góp một trời chung tiếng ngợi khen,

Nam bắc đông tây gội nhuần đức cả.

Hỡi ơi!!

Đất thánh vội chôn người ngọc,

Ngàn năm bia khắc tánh danh thơm.

Nhà trời thúc dộng chiêng vàng,

Trong họ mến yêu nhơn đức lạ!

Phục di cẩn cáo.

KÍNH THAN NHỊ ĐỀ

Tráo chác đổi dời cuộc biển dâu!

Thấy trang hiền ngỏ chạnh lòng sâu.

Bịnh sao gấp nặng không phương cứu,

Chứng lại hiểm nghèo hết chỗ cầu !.

Cám đức ơn cha che mấy thuở,

Nhờ ơn dạy dỗ hãy còn lâu;

Rảnh minh siêu thoát ngoài trần tục,

Để nhớ, để thương, để thảm sầu!

HÒA VẬN

Cuộc đời biền cả hóa cồn dâu!

Tưởng đến nỗi cha chín đoạn sầu;

Người ngọc sớm chôn nền đạo ngãi,

Sứ trời vội rước khó kêu cầu.

Sanh tiền dạy dỗ công ơn nặng,

Mật hậu ái hoài đức vọng lâu;

Mỗi dạo mở mang dà rộng rãi,

Tân Triều dộng khốc đỗi ưu sầu!

QUỚI CHỨC HỌ TÂN TRIỀU đồng kính.

.Báo Nam Kỳ Địa Phận năm 1910