ĐỘC GIẢ: Do tích gì mà người Anh lại gọi chú rể (bridegroom) là người giữ ngựa (groom) của cô dâu (bride)?. Có chuyện gì na ná chuyện anh hoàng tế (rể của vua) được gọi là phò mã chăng?
AN CHI: Ở đây không có chuyện gì na
ná chuyện đó vì bridegroom xét theo từ
nguyên vốn không phải là chú giữ ngựa của cô dâu. Hình thái cổ đại của nó là brydguma. Bryd là cô dâu còn guma
là người đàn ông, người anh hùng. Vậy brydguma
là bậc tu mi của nàng dâu, là đấng anh hùng của nàng. Hình thái cổ đại này đã
diễn tiến một cách tự nhiên sang hình thái trung đại tảo kỳ là brudgume, rồi mạt kỳ là bridegrome. Đến đây thì bắt đầu xảy ra sự
cố: gome dần dần không còn được người
Anh sử dụng như một hình vị độc lập nữa. Cuối cùng, ngoại trừ ở bridegrome, nó đã không còn được phân bố
trong cấu trúc từ pháp hoặc cú pháp nào khác. Vì không còn biết đến nó nữa nên
ngay cả trong bridegrome người Anh
cũng không cảm nhận được rằng nó là một thành tố có nghĩa. Trong ý thức của họ,
đó chỉ là bridegrome bị nói sai đi vì
grome (= người giữ ngựa) mới có nghĩa
còn gome thì không. Và họ đã “phục hồi”
dạng bridegrome theo kiểu từ nguyên
dân gian (folk etymology) đó mà không thể ngờ rằng đây chỉ là một hình thái tiếm
lập (intrusive). Do grome trở thành groom – y như lome (khung cửi) thành loom,
blome (hoa) thành bloom, brome (cây chổi) thành broom,
vv.. nên bridegrome đã trở thành bridegroom như đang biết hiện nay.
Vậy cứ theo hình thái hiện đại mà phân tích thì bridegroom quả là anh chàng giữ ngựa của cô dâu nhưng xét theo từ
nguyên thì đó chỉ có thể là người anh hùng của nàng mà thôi.
Kiến thức ngày nay, số 113, 7-1993
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét