Ghi chú thêm: "THỐNG" là gì? "TỊCH" là gì?

 Ghi chú thêm: "THỐNG" là gì? "TỊCH" là gì?

* Như đã hầu chuyện lai rai bằng 2 stt đã đưa lên fb, chức danh của người đứng đầu quốc gia được gọi là: "TỔNG THỐNG", trong tiếng Hoa là 總 統. Tỉ như President Tsai Ing-wen, tiếng Hoa: 總 統 蔡英文, tiếng Việt: Tổng thống Thái Anh Văn.
Nhưng người Nhựt họ không dùng chữ 總 統 (Tổng thống), mà họ dùng chữ 大統領 (ĐẠI THỐNG LÃNH) để chuyển ngữ cho "President". Thành thử tiếng Nhựt không ghi "總 統 蔡英文" (Tổng thống Thái Anh Văn), mà họ gọi: "大統領 蔡英文" (Đại thống lãnh Thái Anh Văn).
Người Hàn cũng gọi "Đại thống lãnh" như cách gọi của Nhựt Bổn.

Hai cách gọi tuy khác nhau, nhưng về ý nghĩa lại khá tương đồng với nhau.
"Tổng" 總 (trong "Tổng thống") nghĩa là: hợp lại, nắm toàn bộ.
"Đại" 大 (trong "Đại thống lãnh") nghĩa là: lớn lao, trọng yếu, cao cả.
"THỐNG" 統 (Tổng THỐNG / Đại THỐNG lãnh), nghĩa là: đứng đầu, lãnh đạo, thống soái, thống lãnh, điều khiển mọi việc.

"Tổng thống" / "Đại thống lãnh" là danh xưng dành cho người lãnh đạo trọng yếu và toàn bộ. Thành thử trong một quốc gia, danh xưng rỡ ràng "Tổng thống" (hoặc "Đại thống lãnh") là chỉ có một, là duy nhứt, không nhầm lẫn vào đâu được.

* Còn "TỊCH" (trong "Chủ tịch"), nghĩa là gì?
"Tịch" 席, nghĩa gốc là cái chiếu ("trúc tịch" 竹席 chiếu tre). Ngày xưa giải chiếu xuống đất mà ngồi, nên "tịch" còn mang lấy ý nghĩa là "chỗ ngồi". Thêm nữa, ngày xưa giải chiếu để làm việc nên "tịch" mang thêm nghĩa nữa, là "chức vị".
Vậy nên, "tịch" 席 là: chức vị / chỗ ngồi / cái chiếu.

"Chủ" 主, nằm trong tương quan chủ/khách, chủ/tớ, và mang nghĩa rộng hơn, đó là: người lãnh đạo.
"Chủ tịch" 主席, nghĩa là: chỗ ngồi của người lãnh đạo / chức vị của người lãnh đạo.

Quí bạn thấy rồi đó, "chủ tịch" mang phạm vi nghĩa "chức vị của người lãnh đạo" rất chung chung: nếu chỉ gọi "chủ tịch" khơi khơi thì không biết chức vị lãnh đạo ở cấp nào (phường? quận? thành phố? quốc gia?), chức vị lãnh đạo ở ngành nào (chủ tịch hội đồng quản trị ngân hàng? hay là chủ tịch ủy ban sinh đẻ có kế hoạch?...). Thành thử muốn nói đó là người đứng đầu quốc gia thì phải ghi rõ "CHỦ TỊCH nước".

Trong khi đó, gọi "TỔNG THỐNG" (hoặc "ĐẠI THỐNG LÃNH") - ý nghĩa của danh xưng này rất cụ thể - thì không nhầm lẫn, hiểu ngay đó là người đứng đầu một quốc gia.

Nguồn: Nguyễn - Chương Mt
------------------------------------------------------------------------------
Hình ảnh: President Tsai Ing-wen / President Xi Jinping =>
"President" khi chuyển ngữ qua tiếng Hoa, tiếng Việt, tiếng Nhựt... lại dùng cách gọi khác nhau:
總 統 蔡英文 Tổng thống Thái Anh Văn.
主席 习近平 Chủ tịch (nước) Tập Cận Bình.

Người Nhựt cũng dùng chữ 主席 (Chủ tịch) để nói về Tập Cận Bình; nhưng về "President Tsai Ing-wen" thì người Nhựt dùng chữ 大統領 (Đại thống lãnh): 大統領 蔡英文 (Đại thống lãnh Thái Anh Văn).