Con đẻ ra cha, cháu đẻ ra ông!

 Cụ đồ Nguyễn Đình Chiểu sống khôn thác thiêng, cụ thử ghé về dương gian đọc người ta bây giờ viết về cụ: "Nhà văn nổi tiếng tại Nam Bộ", ắt cụ phải giật mình. "Bây viết Nam Bộ là cái giống gì? Thuở sanh tiền, ta chớ hề nghe nói tới chữ đó. Nó ... nằm ở đâu?".

&1&
Phải nói về danh xưng "ba miền" cho có đầu có đũa cái đã. Gọi ba miền Bắc, Trung, Nam là từ hồi nào? Thì từ lúc có ... ba miền chớ chi!
Có nghĩa là hồi thời vua Lê Thánh Tôn nước Việt mới tới đèo Cả (giữa Phú Yên với Khánh Hòa) nên không có "ba miền". Đến thời Trịnh Nguyễn phân tranh, tuy Đàng Trong mở rộng đến Cà Mau nhưng hùng cứ một cõi, không ăn nhập với Đàng Ngoài, thành thử cũng không thành "ba miền".

Chỉ sau khi vua Gia Long thống nhứt sơn hà thì lãnh thổ chữ S mới xôm tụ, đề huề bắc / trung / nam.

1808, vua Gia Long định lại bờ cõi mà phân địa giới khu vực: ngoài khu vực kinh thành ở miền trung, chia làm hai miền bắc nam: khu vực phía bắc gọi là "Bắc Thành", khu vực phía Nam gọi là "Gia Định Thành" (không gọi Nam thành) bao trùm toàn miền nam gồm 5 trấn (Biên Hòa, Phiên An, Định Tường, Vĩnh Thanh, An Giang).

2/ Đến cột mốc "1832" mới thực đáng chú ý hơn.
* Chú ý thứ nhứt: Vua Minh Mạng phân ranh địa giới thành các TỈNH, và khái niệm "tỉnh" được xài cho đến hiện nay (không còn xài cách gọi "đạo", "dinh", "trấn"... của bao nhiêu đời xửa xưa gì ráo trọi)! Suốt 188 năm (tính cho đến năm 2020), địa giới mỗi tỉnh mỗi thời - dĩ nhiên - có thay đổi (nhập vào, tách ra, đổi tên gọi búa xua).

* Chú ý thứ nhì: Dưới thời vua Minh Mạng xuất hiện cách gọi ba miền là Bắc Kỳ, Trung Kỳ (hồi đó gọi tỉ mỉ hơn: Hữu Kỳ, Trực Kỳ nằm nơi kinh đô, và Tả Kỳ - gộp chung là "Trung Kỳ"), và Nam Kỳ (toàn miền nam gồm 6 tỉnh, nên bà con quen gọi "Nam Kỳ Lục tỉnh": Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên).

3/ Sử sách rõ rành như vậy, nhưng chẳng hiểu từ đâu nảy nòi lối viết bừa phứa. Tỉ như: "cách gọi Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ xuất hiện dưới thời Pháp thuộc", "cách gọi này mang dấu ấn thuộc địa"... nhằm gây ngộ nhận & ác cảm xung quanh cách gọi "ba Kỳ".

Tây vào VN, họ định danh ba miền bằng tiếng Tây "Tonkin", "Annam", "Cochinchine", làm gì có miếng tiếng Việt nào ở trỏng, hả?
Trong khi đó, người Việt vẫn thủy chung mà giữ cách gọi chính thức của tiền nhân - bằng tiếng Việt rành rành là "Bắc Kỳ", "Trung Kỳ", "Nam Kỳ".

Viết sử sai bét như trên, của ông bà mình đem gán cho tây, cầm bằng giết sử! Giết kiểu sau đây còn ghê hơn nữa: "vua Bảo Đại vào tháng 3/1945 đổi sang gọi Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ vì gọi Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ mang tính chất kỳ thị vùng miền" (?).

4/ Cách gọi Nam Kỳ, Trung Kỳ, Bắc Kỳ là do tiền nhân triều Nguyễn đặt ra, nói vua Bảo Đại "bỏ đi vì nó mang tính kỳ thị vùng miền" có khác nào vua Bảo Đại chửi tông tổ? Cái này gọi là "gắp lửa bỏ tay người"!

Theo hồi ký của cụ Trần Trọng Kim, vua Bảo Đại vào tháng 3/1945 có đổi sang gọi "Bộ" thay vì "Kỳ", nhưng không phải với lý do của giới "giết sử" bịa ra.
Nhựt Bổn sau khi đảo chính Pháp, cầm trịch, và nghe nói thống sứ Nhựt Nashimura là người đổi CÁCH GỌI TRUYỀN THỐNG "Kỳ (Bắc, Trung, Nam)" của người Việt sang cách gọi "Bộ (Bắc, Trung, Nam)" hết ráo.

Người Nhựt, về sau, chấp thuận cho vua Bảo Đại lập chánh phủ riêng của người VN (tức chánh phủ Trần Trọng Kim). Chánh phủ của vua Bảo Đại vuốt mặt cũng phải nể mũi, không đổi "Bộ" trở lại thành "Kỳ", trong khi đó dồn công sức thực hiện một số cải cách, chẳng hạn, trong giáo dục...
Chánh phủ này chỉ hiện hữu mấy tháng ngắn ngủi, rồi dứt.

Nhà nước VNDCCH, sau đó, sử dụng cách gọi "Bộ", nghe riết tới nay.

5/ Nghe riết đến mức nhiều người tưởng "Nam Bộ" là cách gọi ... có từ thuở mở cõi miền Nam. Tưởng vậy là tưởng bở.
Hai chữ "Nam Bộ" - nhắc cho nhớ - chỉ xuất hiện được vài chục năm thôi giữa dòng lịch sử hơn ba trăm năm của đất phương Nam (với nhiều tên gọi về vùng đất này, trong đó danh xưng "Nam Kỳ lục tỉnh" có tuổi đời cách đây 188 năm, gần hai thế kỷ).

Bởi vậy, không thể viết: "Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn nổi tiếng tại Nam Bộ". Viết cho đàng hoàng, cho tử tế, nên là: "NĐC là nhà văn nổi tiếng tại Nam Kỳ lục tỉnh" (rồi chú thích "nay gọi là Nam Bộ"). Bởi cụ đồ Chiểu tạ thế năm 1888, bấy giờ là Nam Kỳ, mãi 57 năm sau mới nảy nòi ra cái tên gọi "Nam Bộ"!

Lấy cách gọi của giới cầm quyền đời sau trùm lên đầu cách gọi của tiền nhân, có khác nào "con đẻ ra cha, cháu đẻ ra ông"!

Nguồn: Nguyễn - Chương Mt